Το Ελ Ελυόν είναι ένα απ’ τα πιο έξοχα ονόματα του Θεού στη Βίβλο. Καθένα απ’ τα θεία ονόματα δίνεται για να μας αποκαλύψει κάποια ποιότητα του χαρακτήρα του Θεού, που δεν μπορεί να βρεθεί στην ίδια έκταση σε κάποιο άλλο δημιούργημα. Συνεπώς τα θεία ονόματα τοποθετούν τον Θεό ξεχωριστά απ’ όλα τα άλλα όντα, είτε αυτά βρίσκονται στον Ουρανό είτε στη γη και Τον ανυψώνουν απείρως πιο πάνω από αυτά.
Η έννοια του Ελ Ελυόν
Το Ελ είναι κοντύτερος τύπος του Ελοχίμ και μιλάει για τη δύναμη του Θεού. Το Ελυόν είναι υπερθετικός και σημαίνει «ύψιστος». Συνεπώς Ελ Ελυόν σημαίνει «ο ύψιστος ισχυρός» ή «ο Ύψιστος Θεός». Το Ελ Ελυόν, συνεπώς, αναφέρεται στον Θεό, σαν τον Υψηλότερο Ισχυρό.[1]
Η Βίβλος εξηγεί ότι αυτό σημαίνει ότι ο Ελ Ελυόν είναι ο «Κυρίαρχος του ουρανού και της γης» (Γένεση 14:19). Ο Ελ Ελυόν δε γνωρίζει όρια. Η εξουσία Του ξεπερνάει τα όρια ανάμεσα στα έθνη, ανάμεσα σε Ουρανό και γη, ανάμεσα σε πνευματικά και φυσικά όντα, ανάμεσα σε αγγέλους και δαίμονες, ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα. Η εξουσία Του και η κυριαρχία Του καλύπτει με τον ίδιο τρόπο την απόσταση και τον χρόνο. Δεν υπάρχει τίποτα και κανείς μέσα στο άπειρο σύμπαν, που να μην υπόκειται στη κυριαρχία και τη δικαιοδοσία Του. Αυτός είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Δυνατότερος Δυνατός, ο Κυρίαρχος του Ουρανού και της γης.
Ο Ελ Ελυόν και η δήλωση του Άβραμ (Γένεση 14:1-22)
Αυτή είναι η πρώτη περικοπή, όπου συναντάμε το όνομα στη Βίβλο. Το κεφάλαιο περιγράφει τον πρώτο πόλεμο που καταγράφηκε ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία. Ένας συνασπισμός εχθρικών βασιλιάδων κήρυξαν πόλεμο στα Σόδομα και Γόμορρα και οι δυο πλευρές συγκρότησαν μάχη στην «κοιλάδα Σιδδίμ». Ο εχθρικός συνασπισμός νίκησε και «οι βασιλιάδες των Σοδόμων και Γομόρρων τράπηκαν σε φυγή και έπεσαν εκεί και εκείνοι που εναπέμειναν, έφυγαν στο βουνό» (εδ.10). Ο εχθρικός συνασπισμός τότε στράφηκε προς τις νικημένες πόλεις των Σοδόμων και Γομόρρων. Εισέβαλαν σ’ αυτές, αιχμαλώτισαν τους κατοίκους, «πήραν όλα τα υπάρχοντα των Σοδόμων και των Γομόρρων κι όλες τις προμήθειές τους και αναχώρησαν» (εδ.11). Κατά την εισβολή αυτή, τα εχθρικά στρατεύματα πήραν αιχμάλωτο τον Λωτ, τον ανεψιό του Άβραμ, που κατοικούσε στα Σόδομα (εδ.12).
Η Βίβλος μας λέει ότι ο Άβραμ είχε 318 εκπαιδευμένους δούλους (εδ.14). Η φράση αυτή υποδηλώνει ότι ήταν άνδρες πολεμιστές. Οι δούλοι προφανώς ήταν εκπαιδευμένοι για να προστατεύουν τα συμφέροντα της οικογένειας του Άβραμ από λεηλασία. Και ο Άβραμ τώρα ήταν αποφασισμένος να ξαναφέρει τον Λωτ και την οικογένειά του. Έτσι άρχισε με τους δούλους του να καταδιώκει τα συνασπισμένα στρατεύματα. Αφού προχώρησαν κάπου 140 μίλια, τελικά πρόφτασαν τους εισβολείς. Νίκησαν τον εχθρό κι οι στρατιώτες του συνασπισμού τράπηκαν σε άτακτη φυγή, αφήνοντας πίσω τους όλα τα λάφυρα. Ο Άβραμ πέτυχε να διασώσει όλους τους αιχμαλώτους και τον Λωτ και να ξαναπάρει τα υπάρχοντα των Σοδόμων και των Γομόρρων.
Ο Άβραμ κι οι άνδρες του επέστρεφαν προχωρώντας πάνω σε μια οροσειρά στη κοιλάδα ακριβώς βόρεια της Ιερού. Τι θέα θα πρέπει να παρουσίαζε το καραβάνι του Άβραμ. Το οδηγούσε ένας γενναίος άνδρας του Θεού και τον ακολουθούσαν η φρουρά του, ο Λωτ και η οικογένειά του, οι απελευθερωμένοι κάτοικοι των Σοδόμων και Γομόρρων και όλοι οι θησαυροί και οι ζωοτροφές που είχαν αρπάξει τα συνασπισμένα στρατεύματα.
Καθώς βλέπω αυτή τη σκηνή, έχω μια απορία: «Γιατί ο Θεός επέτρεψε στον Άβραμ να σώσει τα Σόδομα και τα Γόμορρα; Στο κάτω – κάτω ο Θεός ήξερε ήδη ότι αυτοί γρήγορα θα κρίνονταν. Γιατί δεν άφησε τον Άβραμ να σώσει μόνο τον Λωτ και την οικογένειά του κι οι άνομοι Σοδομίτες να παρθούν αιχμάλωτοι;» Πιστεύω ότι αυτός ήταν ο τρόπος του Θεού για να μην επιτρέψει στο Σατανά να προκαταλάβει τη θεία Του κρίση. Στη πραγματικότητα ο Σατανάς ήλπιζε ότι η αιχμαλωσία των Σοδόμων θα βοηθούσε στο να εξαπλώσουν οι άνθρωποι αυτοί τον διεφθαρμένο τρόπο ζωής τους και σ’ άλλα έθνη. Ο διάβολος θα είχε ένα στρατό «ιεραποστόλων» που θα τον έλεγχαν τα δαιμόνια και θα εξάπλωναν την ηθική διαφθορά σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Αλλά ο Θεός σταμάτησε τα σχέδια του Σατανά. Χρησιμοποίησε τον Άβραμ για να ξαναφέρει όλους τους κατοίκους των Σοδόμων και Γομόρρων και να αντιμετωπίσουν τη θεϊκή κρίση. Έτσι ο Θεός τους απομόνωνε. Τώρα μπορούσε να κατακάψει την αρρώστια από τη φαύλη κοινωνία τους και να σταματήσει τη διεφθαρμένη εξάπλωσή της.
Καθώς γύριζε νικητής απ’ τη μάχη, ο Άβραμ συνάντησε δυο βασιλιάδες:
Πρώτον, καθώς πλησίαζε την Ιερού,[2] ο βασιλιάς της πόλης βγήκε έξω για να τον προϋπαντήσει. Το όνομά του ήταν Μελχισεδέκ κι η Βίβλος τον περιγράφει σαν «βασιλιά της Σαλήμ» και «ιερέα του Ελ Ελυόν» (εδ.18). Αυτή η διπλή περιγραφή του βασιλιά κι ιερέα μάς στρέφει την προσοχή για το ρόλο του Μελχισεδέκ σαν τύπο του Χριστού.[3] Η συνάντηση του Μελχισεδέκ με τον Άβραμ ήταν μια θαυμάσια επίσκεψη. Πρώτον, ενεργώντας σαν ιερέας, ο Μελχισεδέκ έδωσε στον Άβραμ ένα γεύμα διαθήκης που αποτελείτο από ψωμί και κρασί. Τον ευλογεί λέγοντας: «Ευλογημένος ο Άβραμ από τον Ελ Ελυόν που έκτισε τον ουρανό και τη γη» (εδ.19). Ο Μελχισεδέκ αποδίδει τη νίκη του Άβραμ πάνω στα συνασπισμένα στρατεύματα του εχθρού, στον Ελ Ελυόν: «Ευλογημένος ο Θεός ο ύψιστος, που παρέδωσε τους εχθρούς σου στο χέρι σου» (εδ.20). Μετά, ενεργώντας σα βασιλιάς, ο Μελχισεδέκ δέχεται δέκατα από τον Άβραμ. Κι ο Άβραμ απ’ τη μεριά του δηλώνει υποταγή στον Ελ Ελυόν, τον Κυρίαρχο του ουρανού και της γης: «Εγώ υψώνω το χέρι μου στον ΚΥΡΙΟ, τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη» (εδ. 22). Τελικά, ο Μελχισεδέκ βγαίνει από το προσκήνιο, σχεδόν τόσο γρήγορα όσο μπήκε.
Από την περικοπή αυτή βγάζουμε 3 συμπεράσματα:
α) Ο Θεός ήταν γνωστός σ’ έναν εθνικό βασιλιά με το όνομα Ελ Ελυόν.
β) Ένας εθνικός ήταν ιερέας Του.
γ) Ο διακριτικός χαρακτήρας του Θεού σαν Ελ Ελυόν είναι αυτός του «Κυρίαρχου του Ουρανού και της γης».
Αμέσως μετά τη συνάντηση αυτή με τον Μελχισεδέκ, ο Άβραμ συναντά τον βασιλιά των Σοδόμων, που είχε διαφύγει από το πεδίο της μάχης, καθώς τα συνασπισμένα στρατεύματα άρχιζαν να νικούν. Μετά, όταν εμφανίστηκε ο Άβραμ, ο βασιλιάς κάθισε και παρακολουθούσε καθώς ο Άβραμ νικούσε τα συνασπισμένα στρατεύματα. Τώρα, όταν ο βασιλιάς τον είδε να επιστρέφει νικηφόρα, του πρόσφερε όλα τα λάφυρα της μάχης. Ο βασιλιάς είπε στον Άβραμ: «Δώσε μου τους ανθρώπους και πάρε τα υπάρχοντα για τον εαυτό σου» (εδ.21).
Για να έχουμε πλήρη εικόνα της προσφοράς του βασιλιά, χρειάζεται να εξετάσουμε τη σκηνή πιο κοντά. Έχουμε τον Άβραμ να ξαναφέρνει όλους τους απελευθερωμένους αιχμαλώτους των Σοδόμων και Γομόρρων. Ο διάβολος πρέπει να ήταν θορυβημένος μ’ αυτή την εικόνα. Το σχέδιό του για διασπορά της ανομίας των Σοδόμων είχε ακυρωθεί. Ίσως να σκεφτόταν: «Αυτός ο άνθρωπος απελευθέρωσε τους ανθρώπους. Και κάτι χειρότερο, τον είδα να συναντάει τον Μελχισεδέκ τον ιερέα του Θεού. Ο Θεός ίσως σχεδιάζει να αλλάξει τους Σοδομίτες». Στο σημείο αυτό, ο διάβολος γεμίζει τον βασιλιά των Σοδόμων με ζηλοτυπία. Μπορείς, σχεδόν, να ακούσεις τη φωνή δολοπλοκίας του Σατανά να λέει μέσα απ’ αυτόν τον αχρείο άνθρωπο: «Κράτησε όλα τα λάφυρα Άβραμ. Μπορείς να έχεις όλα τα υπάρχοντά μας. Δώσε μου μόνο πίσω τους ανθρώπους μου». Στην ουσία, ο διάβολος έλεγε: «Άβραμ, σε παρακαλώ, πάρε ό,τι θέλεις. Μόνον μη παίρνεις αυτές τις ψυχές μακριά από μένα».
Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτά που ο βασιλιάς των Σοδόμων του πρόσφερε, ήταν πολύ περισσότερα από απλώς ένα αμάξι γεμάτο με πράγματα από ένα πολυκατάστημα. Ήταν τα λάφυρα δυο πλούσιων πόλεων - κρατών. Σίγουρα περιλάμβαναν: χιλιάδες βοοειδή, καμήλες, πρόβατα, όνους, ρούχα, όπλα, έπιπλα, θησαυρούς από χρυσάφι, ασήμι, διαμάντια, κοσμήματα και πολύτιμους λίθους. Αλλά ο Άβραμ αρνήθηκε αμέσως τη προσφορά του χωρίς δισταγμό. Είπε στον βασιλιά: «Εγώ ύψωσα το χέρι μου στον Κύριο, τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη, ότι δεν θα πάρω απ’ όλα τα δικά σου από κλωστή μέχρι λουρί παπουτσιού, για να μη πεις: Εγώ πλούτισα τον Άβραμ» (εδ.22-23). Στην ουσία ο Άβραμ έλεγε: «Μπορείς να κρατήσεις τους ανθρώπους κι όλα τα πλούτη. Εγώ παίρνω μαζί μου μόνο τον Λωτ και την οικογένειά του».
Η καινούργια αποκάλυψη δίνει δύναμη στον Άβραμ
Ο Άβραμ αντιμετώπισε έναν τόσο δυνατό πειρασμό. Μπροστά του ήταν μια προσφορά από πλούτη, υλικά αγαθά και φήμη. Και συνειδητοποίησε ότι δε θα εξέθετε την υπόληψή του, αν τα δεχόταν όλ’ αυτά. Αλλά δεν χρειάστηκε να σκεφτεί δεύτερη φορά για την απόφασή του. Η απάντησή του στην προσφορά του βασιλιά ήταν ένα γρήγορο και σαφές όχι. Γιατί; Αυτό που ενδιέφερε πιο πολύ τον Άβραμ ήταν να διατηρήσει την υπόληψη του Θεού, όχι τη δική του. Στη πραγματικότητα έλεγε: «Σου τα επιστρέφω όλ’ αυτά, τους ανθρώπους, τα πλούτη, τα πάντα. Ο Κύριός μου τα κατέχει όλ’ αυτά, έτσι κι αλλιώς. Αν αποφασίσει να με κάνει πλούσιο, θα γίνει. Αλλά δεν θέλω να καυχιέσαι ότι με έκανες πλούσιο». Από που πήρε ο Άβραμ μια τέτοια απόσταση από τον κόσμο, μια τέτοια ανεξαρτησία, για να μπορεί να απορρίπτει αμέσως την προσφορά του διαβόλου για ευλογία; Πώς είχε αυτήν την τρομερή εξουσία για να μπορεί να λέει «όχι» σ’ έναν τόσο ισχυρό πειρασμό;
Είναι ξεκάθαρο από τη Γραφή, ότι ο Άβραμ απέκτησε τη δύναμη αυτή από μια καινούργια αποκάλυψη τού ποιος είναι ο Θεός. Βλέπετε, ο Μελχισεδέκ του άνοιξε τα μάτια σε μια θαυμάσια όραση σχετικά με τον χαρακτήρα του Θεού: «Και τον ευλόγησε κι είπε: Ευλογημένος ο Άβραμ απ’ τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη. Κι ευλογημένος ο Ελ Ελυόν, που παρέδωσε τους εχθρούς σου στο χέρι σου» (εδ.19-20). Μέσα σ’ αυτό το εδάφιο είναι ένα όνομα για τον Θεό: «Ελ Ελυόν», που στην κυριολεξία σημαίνει «ο Θεός ο Ύψιστος, ο δημιουργός και κάτοχος του ουρανού και της γης». Ο Μελχισεδέκ διακήρυττε στον Άβραμ: «Ο Κύριός σου δεν είναι απλά ένας Θεός πάνω απ’ όλους τους άλλους θεούς. Είναι ο δημιουργός όλου του σύμπαντος. Οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σ’ αυτό, Του ανήκει, όλα τα πλούτη, τα κοπάδια, τα υπάρχοντα. Αυτός ελέγχει όλα όσα βλέπεις γύρω σου».
Αυτό το καινούργιο όνομα, Ελ Ελυόν, έδωσε στον Άβραμ μια νέα αποκάλυψη σχετικά με τον Θεό. Γνώριζε τον Θεό, αλλά όχι σαν Ελ Ελυόν, τον δημιουργό και κάτοχο των πάντων. Τώρα ήταν πεπεισμένος ότι ο Θεός είχε τα πάντα κάτω απ’ τον έλεγχό Του. Γι’ αυτό κι έκανε αμέσως έναν όρκο: «Από τώρα και στο έξής θα εμπιστεύομαι μόνο τον Ελ Ελυόν, για να μου ικανοποιεί όλες μου τις ανάγκες. Αν ο Ελ Ελυόν δημιούργησε και κατέχει τα πάντα, τότε δε θέλω να δεχτώ ούτε ένα λουρί παπουτσιού απ’ αυτήν την κοινωνία των Σοδομιτών. Δε θέλω να εξαρτιέμαι από κανέναν άνθρωπο. Αντίθετα, θα βάλω τη ζωή μου, την οικογένειά μου και το μέλλον μου ολοκληρωτικά στη φροντίδα του Ελ Ελυόν».
Ο Άβραμ χαιρόταν γι’ αυτή τη θαυμαστή ανακάλυψη, καθώς άφηνε τη συνάντησή του με τον Μελχισεδέκ. Και τώρα, καθώς αντιμετώπιζε τον βασιλιά των Σοδόμων, είχε τη δύναμη και την πίστη να αντιμετωπίσει κάθε πειρασμό. Γι’ αυτό ο Άβραμ είδε τα αγαθά των Σοδόμων σαν κάτι το μηδαμινό. Χλεύασε την προσφορά του βασιλιά λέγοντας: «Μου προσφέρεις μπιχλιμπίδια, Σόδομα, όταν ο Θεός μου κατέχει το σύμπαν. Κατέχει τα λάφυρα όλης της γης. Ο Ελ Ελυόν μόνο είναι η προμήθειά μου, όλα όσα θα χρειαστώ ποτέ. Έτσι πάρε τα υπάρχοντά σου και φύγε. Ο Ελ Ελυόν μου έχει κάνει μια προσφορά που δεν μπορώ να αρνηθώ».
Η πίστη του Άβραμ πρέπει να είχε τελείως ανανεωθεί στο σημείο αυτό. Τον φαντάζομαι να σκέφτεται: «Κύριε, αν κατέχεις όλα όσα υπάρχουν στον ουρανό και τη γη, τότε κατέχεις και μένα. Θέλω να πάρεις τον έλεγχο της ζωής μου, να κυβερνάς πάνω σε ό,τι είμαι και σε ό,τι κάνω». Φυσικά ο Άβραμ έγινε ουσιαστικά Θεό-κατεχόμενος. Και στο σημείο αυτό η πίστη του άρχισε να πετάει και να αυξάνεται με κάθε σκέψη τής θαυμαστής αποκάλυψης που ο Θεός τού είχε δώσει.
Ο Ελ Ελυόν και ο ύμνος του Μωυσή
Ο Μωυσής ήταν ηλικιωμένος κι έφτανε στο τέλος της ζωής του. Ο μεγάλος νομοθέτης σύντομα θα έφευγε. Πριν αναχωρήσει, ο Θεός τον διέταξε να γράψει έναν ύμνο. Έπρεπε να είναι μια υπενθύμιση στον Ισραήλ για το πώς έμοιαζε ο Θεός. Έπρεπε να μιλάει για τη σωτηρία Του, την κυριαρχία Του, και την πιστότητά Του. Έπρεπε να είναι μια μαρτυρία στον Ισραήλ, ότι για τα κακά, που θα του τύχαιναν μέσα στους αιώνες δεν ήταν υπαίτιος ο Θεός – ότι το μακρύ και μοναχικό μονοπάτι των καημών και των θλίψεων τους θα ήταν το αποτέλεσμα της δικής τους απιστίας κι αμαρτίας.
Ο Θεός είπε: «Τώρα, λοιπόν, γράψτε για τον εαυτό σας αυτό το τραγούδι, και διδάξτε το στους γιους Ισραήλ. Βάλτε το στο στόμα τους, για να γίνει το τραγούδι αυτό σε μένα μαρτυρία ενάντια στους γιους Ισραήλ» (Δευτ.31: 19). Ο Μωυσής παίρνει την πένα για συνθέσει τον ύμνο και γράφει: «Όταν ο Ελυόν διαμοίραζε τα έθνη, όταν διέσπειρε τους γιους του Αδάμ. Έστησε τα όρια των λαών κατά τον αριθμό των γιων Ισραήλ. Επειδή, η μερίδα του ΚΥΡΙΟΥ είναι ο λαός Του, ο Ιακώβ είναι το μέρος της κληρονομιάς Του» (32:8-9). Με κυρίαρχη εξουσία, ο «Ελυόν», ο Κυρίαρχος ουρανού και γης, χώρισε αυτόν τον πλανήτη. Έθεσε τα όρια των εθνών σε σχέση με τη μικρή χώρα του Ισραήλ. Γιατί ο Ισραήλ είναι η κληρονομιά του Θεού, και θα είναι το κέντρο της γης (Ιεζεκιήλ 38:12). Η Ιερουσαλήμ θα γίνει η κατοικία του Θεού πάνω στον πλανήτη αυτόν και κάποτε η σημαία Του θα κυματίζει στη Σιών. Έχει σημασία, ότι έβαλε τον Ισραήλ στην ανατολική ακτή της Μεσογείου, ότι τον έκανε γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων, Αφρικής, Ασίας, Ευρώπης, ότι τον έβαλε μεταξύ τεσσάρων θαλασσών, τη Μεσόγειο, τη θάλασσα της Γαλιλαίας, την Ερυθρά και τη Νεκρά Θάλασσα (με τρομερό χημικό πλούτο και αρκετό λίπασμα) για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του για εκατοντάδες έτη. Κοντά στις αραβικές χώρες, έβαλε μεγάλα αποθέματα πετρελαίου. Όλ’ αυτά κι άλλα πολλά τα έβαλε ο Ελ Ελυόν, ο Κυρίαρχος ουρανού και γης, στη σωστή αναλογία και σε στρατηγικές θέσεις.
Ο Ελ Ελυόν και η Σατανική ανταρσία (Ησαΐας 14:12-14)
Υπήρξε μια περίπτωση πριν την άφιξη του ανθρώπου, όπου ο Εωσφόρος, γιος της αυγής, το κεχρισμένο χερούβ, στη πραγματικότητα το ύψιστο από όλα τα πλάσματα, επαναστάτησε κατά του Δημιουργού του. Στο πνευματικό αυτό ον αναφέρεται ο Ησαΐας. 5 φορές ο Σατανάς σηκώθηκε με υπερηφάνεια λέγοντας «θα»: «θα ανέβω», «θα υψώσω», «θα καθίσω», «θα ανέβω», «θα είμαι όμοιος με τον Ελυόν». Αλλά μόνον ένας Ελυόν μπορεί να υπάρξει, ένας Κυρίαρχος ουρανού και γης. Έτσι απ’ τον πραγματικό Ελυόν ήρθε το ακαταμάχητο κι αναπόφευκτο διάταγμα: «Όμως, θα κατέβεις στον Άδη, στα βάθη του λάκκου» (Ησαΐας 14:15). Ο Σατανάς δε μπορούσε να υπερισχύσει με επιτυχία κατά του Ελυόν. Πόσο τελεσίδικη και θριαμβευτική είναι η διακήρυξη: «μεγαλύτερος είναι Αυτός (Ιησούς) που είναι μέσα σας, απ’ αυτόν (Σατανά) που είναι στον κόσμο» (Α' Ιωάννου 4:4).
Ο Ελ Ελυόν και η δαιμονική δραστηριότητα
Αφού ο Ελ Ελυόν είναι ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης, μπορεί να θεωρήσουμε δίκαια ότι η σφαίρα ελέγχου Του εκτείνεται πέρα απ’ τη φυσική σφαίρα στην αθέατη πνευματική σφαίρα.
Μια μέρα ο Ιησούς διέσχισε τη θάλασσα της Γαλιλαίας και μπήκε στη χώρα των Γαδαρηνών. Αμέσως συνάντησε έναν δαιμονισμένο. Είχε ο Θεός του Αβραάμ εξουσία κι έξω απ’ τη χώρα του Ισραήλ; Εκτεινόταν αυτή η εξουσία και στον κόσμο των δαιμονίων; Ο Ιησούς διέταξε το δαιμόνιο (που λεγόταν Λεγεών κι έδειχνε ότι στον άνθρωπο κατοικούσαν πολλά δαιμόνια) να βγει από αυτόν (Μάρκος 5:8). Το δαιμόνιο φωνάζοντας με δυνατή φωνή, είπε: «Τι υπάρχει ανάμεσα σε Σένα και σε μένα, Ιησού, Υιέ του Ύψιστου Θεού (Ελ Ελυόν); Σε ορκίζω στον Θεό, μη με βασανίσεις» (Μάρκος 5:7). Ο Ιησούς τα διέταξε ν’ αφήσουν τον άνθρωπο και να πάνε σε μια κοντινή αγέλη χοίρων. Αυτό έκαναν και τα γουρούνια πήδηξαν από ένα γκρεμό μέσα στη θάλασσα και πνίγηκαν (Μάρκος 5:13).
Μερικά χρόνια αργότερα, ο απόστολος Παύλος άρχιζε το β' ιεραποστολικό του ταξίδι. Έχοντας ταξιδέψει μέσα από τη Φρυγία και τη Γαλατία, του απαγορεύτηκε να κηρύξει το Λόγο στην Ασία (Πράξεις 16:6). Ο Παύλος τη νύχτα είδε ένα όραμα: Ένας άντρας Μακεδόνας στεκόταν όρθιος και τον παρακαλούσε λέγοντας: «Έλα στη Μακεδονία και βοήθησέ μας» (Πράξεις 16:9). Ο Παύλος, λοιπόν, έφερε το Ευαγγέλιο στην Ευρώπη, όπως τον διέταξε ο Θεός, αντί στην Ασία, όπου σχεδίαζε να πάει. Εδώ ήταν ένα κρίσιμο κι αποφασιστικό σημείο στην ανθρώπινη ιστορία. Λίγα γεγονότα επηρέασαν τη μοίρα περισσότερων ανθρώπων σε μεγαλύτερο βαθμό, απ’ αυτό το πέρασμα στην Ευρώπη με το Ευαγγέλιο. Αμέσως, ο Παύλος ήρθε αντιμέτωπος με μια γυναίκα που είχε πνεύμα μαντείας (Πράξεις 16:16). Υπήρχε δαιμονική αντίδραση στην εξάπλωση του Ευαγγελίου. Η δαιμονισμένη γυναίκα ακολουθούσε τον Παύλο παρενοχλώντας τον και διακόπτοντας τη διακονία του φώναζε, λέγοντας: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι δούλοι του Ύψιστου Θεού (Ελ Ελυόν), που κηρύττουν σ’ εμάς δρόμο σωτηρίας» (Πράξεις 16:17-18). Αλλά όταν η γυναίκα απελευθερώθηκε από τη δαιμονική κατάληψη, τα αφεντικά της έχασαν το εισόδημα τους από τη μαντεία της. Και θυμωμένοι, μάλλον, παρά ευγνώμονες, έβαλαν τον Παύλο και τον Σίλα φυλακή. Εκεί οι δούλοι του Ελ Ελυόν, Κυρίαρχου ουρανού και γης, οδήγησαν τον δεσμοφύλακα και την οικογένειά του να πιστέψουν στο Χριστό (Πράξεις 16:31-34). Η Ευρώπη ήταν μια καινούργια ήπειρος με δαιμονική αντίθεση, αλλά δεν μπορούσε να αντισταθεί αποτελεσματικά στους δούλους του Ελ Ελυόν, του Κυρίαρχου του ουρανού και γης.
Ο Ελ Ελυόν κι ο Παύλος στην Αθήνα (Πράξεις 17:16-34)
Στα ιεραποστολικά ταξίδια του Παύλου, ήταν συνήθειά του να μπαίνει στη συναγωγή σε κάθε πόλη που επισκεπτόταν. Εκεί συναντούσε Ιουδαίους κι Εθνικούς προσήλυτους στον Ιουδαϊσμό, που μελετούσαν την Π. Διαθήκη (Τανάχ) κι υπήρχε έτσι ένα σημείο επαφής. Ο Παύλος μπορούσε να εκθέσει το επιχείρημά του ότι ο Ιησούς ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας, για τον Οποίον είχαν αναφέρει ο Μωυσής κι οι προφήτες του Ισραήλ. Το μήνυμά του, για σωτηρία μέσω της χάριτος χωρίς το Νόμο, ήταν ευπρόσδεκτα καλά νέα, που τα δέχονταν πολλοί στα ιεραποστολικά του ταξίδια.
Στη διάρκεια του 2ου ιεραποστολικού του ταξιδιού, μερικοί φιλόσοφοι τον έφεραν στον Άρειο Πάγο λέγοντας: «Μπορούμε να μάθουμε, ποια είναι αυτή η νέα διδασκαλία που κηρύττεται από σένα;» (εδ.19). Τότε ο Παύλος είπε: «Άνδρες Αθηναίοι, σας βλέπω από κάθε πλευρά στο έπακρον θεολάτρες. Επειδή, ενώ περνούσα και πρόσεχα τα σεβάσματά σας, βρήκα κι έναν βωμό, στον οποίον υπάρχει η επιγραφή: ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ» (εδ.22). Οι Αθηναίοι ήταν πολύ θρησκευόμενοι. Έφτιαχναν βωμούς στα πλήθη των θεών τους. Αλλά για την περίπτωση, που ίσως υπήρχε κάποιος που δεν τον γνώριζαν, εξασφαλίστηκαν με το να κτίσουν έναν βωμό «ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ». Εδώ ήταν ένα λογικό σημείο επαφής για τον Παύλο. Σχετικά με τον «ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ», ο Παύλος λέει: «Εκείνον λοιπόν που αγνοώντας λατρεύετε, αυτόν εγώ σας κηρύττω» (εδ.23). Και συνέχισε: «Ο Θεός, που έκανε τον κόσμο κι όλα όσα υπάρχουν μέσα σ’ αυτόν, Αυτός που είναι Κύριος του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς» (εδ.24). Ταυτίζει ο Παύλος αυτόν το Θεό, σαν τον Κύριο ουρανού και γης (Ελ Ελυόν) που δεν κατοικεί στους χειροποίητους ναούς και σαν Αυτόν που «έκανε από ένα αίμα κάθε έθνος ανθρώπων, για να κατοικούν επάνω στο πρόσωπο της γης και διόρισε τους προδιαταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας τους» (εδ.26). Είναι μέσα στον Ελ Ελυόν, που οι άνθρωποι ζουν και κινούνται κι υπάρχουν (εδ.28). Στο μήνυμα του Παύλου για σωτηρία, μερικοί είπαν: «θα σε ακούσουμε ξανά» και μερικοί «προσκολλήθηκαν σ’ αυτόν και πίστεψαν» (εδ.34). Ο Ελ Ελυόν, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης, μπορούσε να διασχίσει τα σύνορα και να διεισδύει στους ειδωλολατρικούς πολιτισμούς.
Ο Ελ Ελυόν και οι καιροί των εθνών
Ίσως η πιο συχνή χρήση του ονόματος Ελ Ελυόν βρίσκεται στο βιβλίο του Δανιήλ, όπου εμφανίζεται συχνά. Χρησιμοποιείται για να δείξει στους βασιλιάδες της Βαβυλώνας ότι, παρά τη νίκη τους επί του Ιούδα, ο Θεός τού Ιουδαϊκού λαού ήταν ακόμα ο Ύψιστος Θεός (4:32).[4]
Ο Ναβουχοδονόσορ, βασιλιάς της Βαβυλώνας, ονειρεύεται μια μεγάλη εικόνα ανθρώπου: το κεφάλι του ήταν χρυσό, το στήθος και οι βραχίονες ασημένιοι, η κοιλιά και οι μηροί χάλκινοι, οι κνήμες σιδερένιες, τα πόδια μίγμα από σίδερο και πηλό (2:31-33). Η αξία των μετάλλων ελαττώνεται, καθώς κατεβαίνουμε το είδωλο, αλλά υπάρχει αύξηση στη δύναμη. Το ασήμι είναι πιο δυνατό απ’ το χρυσάφι, ο χαλκός πιο δυνατός απ’ το ασήμι κι ο σίδηρος από τον χαλκό. Αυτή η εικόνα απεικονίζει τον «καιρό των εθνών», όπου 4 μεγάλες αυτοκρατορίες θα συγκρούονταν με τον Ισραήλ (Βαβυλώνα, Μηδο-Περσία, Ελλάδα, Ρώμη). Αυτή η χρονική περίοδος άρχισε με τη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία του Ιούδα (606 π.Χ.) και θα τελειώσει με την επιστροφή του Χριστού στην Ιερουσαλήμ στα τέλη των αιώνων. Στη διάρκειά της «η Ιερουσαλήμ θα είναι πατούμενη από τα έθνη, μέχρις ότου εκπληρωθούν οι καιροί των εθνών» (Λουκάς 21:24). Στην περίοδο αυτή, κανένας απόγονος του Αβραάμ (Γένεση 12:7), απ’ τη φυλή του Ιούδα (Γένεση 49:10) κι από την οικογένεια του Δαβίδ (Β' Σαμουήλ 7:12-13), δεν θα κυβερνήσει τον Ισραήλ.
Στην εικόνα του Δανιήλ, ο Ναβουχοδονόσορ φανερώνεται σαν «το χρυσό κεφάλι»: «Εσύ, βασιλιά, είσαι βασιλιάς βασιλιάδων. Επειδή, ο Θεός του ουρανού έδωσε σε σένα βασιλεία, δύναμη, και ισχύ, και δόξα. Και κάθε τόπο, όπου κατοικούν οι γιοι των ανθρώπων, τα θηρία του χωραφιού και τα πουλιά του ουρανού, τα έδωσε στο χέρι σου, και σε έκανε κύριο επάνω σ’ όλα αυτά. Εσύ είσαι εκείνο το χρυσό κεφάλι» (2:37-38). Ήταν ένας απόλυτος μονάρχης, που ενισχύθηκε απ’ το Θεό, αλλά υπερέβη την εξουσία που είχε. Φούσκωσε από εγωισμό: «Δεν είναι αυτή η Βαβυλώνα, που εγώ έχτισα για καθέδρα του βασιλείου με ισχύ της δύναμής μου, και για τιμή της δόξας μου;» (4:30). Ο Δανιήλ τον προειδοποίησε ότι θα παραφρονούσε για επτά έτη: «Θα εκδιωχθείς από τους ανθρώπους, και η κατοικία σου θα είναι μαζί με τα θηρία του αγρού και θα τρως χορτάρι όπως τα βόδια, και θα βρέχεσαι από τη δρόσο του ουρανού. Και θα περάσουν επάνω σου 7 καιροί, μέχρις ότου γνωρίσεις ότι ο Ύψιστος (Ιλαγιά) είναι ο Κύριος (Σαλίτ) της βασιλείας των ανθρώπων και σε όποιον θέλει, τη δίνει» (4:25). Ο βασιλιάς, παρά τη συμβουλή του Δανιήλ για μετάνοια (4:27) δεν υπάκουσε. Τελικά παραφρόνησε ζώντας σαν ζώο για επτά έτη (4:33). Αυτός ο ειδωλολάτρης βασιλιάς, κατάλαβε τελικά αυτό που ακόμα δεν έχει καταλάβει ο σύγχρονος άνθρωπος του 21ου αιώνα, ότι ο Θεός της Βίβλου, ο Θεός και Πατέρας του Ιησού Χριστού είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του Ουρανού και της γης. Κανείς δεν μπορεί να Του αντισταθεί.
Όποτε το Ελυόν χρησιμοποιείται για τον Θεό, πρόκειται για την υπέρτατη εξουσία: Ο Άβραμ νίκησε τους βασιλιάδες μέσω του Ελ Ελυόν, Κυρίαρχου ουρανού και γης (Γένεση 14:19). Ο Μωυσής λέει ότι ο Ελυόν έθεσε στα έθνη τα όριά τους σε σχέση με τον Ισραήλ, γιατί ο Ιακώβ είναι το μέρος της κληρονομιάς Του (Δευτερονόμιο 32:8-9). Ο Ιησούς στη χώρα των Γαδαρηνών και ο Παύλος στην Ευρώπη, βρήκαν δαιμονική αντίσταση, που υποχώρησε προ του Ελ Ελυόν, του Ύψιστου Θεού (Γένεση 14:18,20,22). Ο Παύλος στην Αθήνα είπε ότι ο Ελυόν ήταν που «έκανε από ένα αίμα κάθε έθνος ανθρώπων, για να κατοικούν επάνω στο πρόσωπο της γης» (Πράξεις 17:26). Ο Σατανάς προσπάθησε να σφετεριστεί την παγκόσμια εξουσία του Ελ Ελυόν από τον θρόνο του ουρανού, και καταδικάστηκε να ριχτεί στην άβυσσο (Ησαΐας 14:15). Ο Ναβουχοδονόσορ παραφρόνησε μέχρι να αναγνωρίσει ότι ο Ελ Ελυόν «σύμφωνα με τη θέλησή Του πράττει στο στράτευμα του ουρανού, και στους κατοίκους της γης» (Δανιήλ 4:35). Ο Ελ Ελυόν εξασκεί την εξουσία Του στον ουρανό (Δανιήλ 4:37, Ησαΐας 14:13-14) και τη γη (Δευτερονόμιο 32:8, Δανιήλ 5:18).[5]
Αυτός είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης. Αν Αυτός είναι ο Θεός σας μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό, τότε ακουμπάτε στο μόνο αμετακίνητο σημείο, μέσα σ’ έναν κόσμο που αλλάζει.
Είναι για σένα ο Ελ Ελυόν και δικός σου Θεός;
Κάθε αφιερωμένος Χριστιανός έχει ανακαλύψει τον Κύριο σαν τον Σωτήρα του απ’ την αμαρτία. Όμως, Τον έχουμε ανακαλύψει και σαν Ελ Ελυόν, τον Θεό τον Ύψιστο, το δημιουργό και κάτοχο των πάντων; Έχουμε αρχίσει να Τον βλέπουμε με καινούργια μάτια, όπως έκανε ο Άβραμ; Είμαστε πεπεισμένοι ότι κρατάει όλη τη ζωή μας και την ευημερία μας στα χέρια Του;
Η προς Εβραίους επιστολή μάς λέει, ότι ο Κύριός μας ποτέ δεν αλλάζει, ότι είναι ο Ίδιος χθες, σήμερα και στους αιώνες (13:8). Είσαι πεπεισμένος ότι ο Θεός έχει τον απόλυτο έλεγχο στη ζωή σου; Μπορείς να αντιμετωπίσεις τις καταιγίδες, τις δοκιμασίες και τις θλίψεις στη ζωή σου με ηρεμία, ομολογώντας ότι: «Ο Θεός μου, ο Ελ Ελυόν, έχει τα πάντα υπό τον έλεγχό Του»; Μπορεί να πιστέψεις ότι, αν ο Θεός δημιούργησε μέσα σου μια νέα καρδιά, έχει και τη δύναμη να δημιουργήσει μέσα σου μια πείνα και δίψα για να Τον γνωρίσεις πιο βαθιά; Αυτού του είδους τη δύναμη την κατέχεις μόνον όταν βασίζεσαι στην αποκάλυψη ότι ο Θεός σου είναι ο Ελ Ελυόν. Με σύγχρονους όρους, η αποκάλυψη αυτή σημαίνει: «Ο Θεός είναι το αφεντικό στα πάντα. Επομένως, δεν συμβαίνουν τυχαία πράγματα στη ζωή μου. Δεν υπάρχουν πράγματα, όπως μοίρα, καλή ή κακή τύχη. Κάθε μου βήμα ορίζεται από τον Κύριο. Συνεπώς τα πάντα στη ζωή μου (στην πραγματικότητα τα πάντα στο σύμπαν) είναι κάτω από τον έλεγχό Του. Ο Λόγος Του μου λέει ότι ο Σατανάς δεν μπορεί να με πειράξει παραπάνω από τη δύναμή μου. Το αφεντικό μου είναι πάντα πιστό για να μου δείξει τον τρόπο, πώς να διαφύγω».
[1] Το Ελ Ελυόν το βρίσκουμε στους Αριθμούς 24:16 κ.α. Στον Ψαλμό 7:17 υπάρχει μαζί με το Γιαχβέ και στον Ψαλμό 18:13 σε παραλληλισμό.
[2] Ιερού ήταν ουσιαστικά ένα πρώιμο όνομα της Ιερουσαλήμ, της πόλης του Θεού. Η λέξη «Σαλήμ» προστέθηκε αργότερα, και σημαίνει «ειρηνικός», για να σχηματίσει το όνομα Ιερουσαλήμ.
[3] Αυτός ο άνθρωπος προφανώς προεικονίζει το πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού. Αναφέρεται δυο φορές ακόμα στη Βίβλο. Η πρώτη αναφορά γίνεται 1000 χρόνια αργότερα (Ψαλμός 110:4). Και μετά από 1000 ακόμα χρόνια, στην επιστολή προς Εβραίους (7:17). Αυτή τη φορά η αναφορά είναι για τον Ιησού.
[4] Στον Δανιήλ (3:26, 4:17,24-25,34, 5:18,21, 7:25) βρίσκουμε τον αραμαϊκό τύπο του Ελυόν: Ιλλαγιά (עלּיא). Στο Δανιήλ 7:22,25 υπάρχει ο αραμαϊκός πληθυντικός του Ελυόν: Ελυονίν (עליוֹנין).
[5] Δες: Ψαλμός 9:2-5, 21:7, 47:2-4, 56:2-3, 82:6,8, 83:6-7, 16-18, 91:9-12, Β' Σαμουήλ 22:14-15. Είναι σπουδαίο να δούμε από τη Γραφή, ότι η σχέση των πιστών με το Μεσσία στη μελλοντική Βασιλεία Του είναι: «οι άγιοι του Υψίστου» (Δανιήλ 7:18, 22-27).
Η έννοια του Ελ Ελυόν
Το Ελ είναι κοντύτερος τύπος του Ελοχίμ και μιλάει για τη δύναμη του Θεού. Το Ελυόν είναι υπερθετικός και σημαίνει «ύψιστος». Συνεπώς Ελ Ελυόν σημαίνει «ο ύψιστος ισχυρός» ή «ο Ύψιστος Θεός». Το Ελ Ελυόν, συνεπώς, αναφέρεται στον Θεό, σαν τον Υψηλότερο Ισχυρό.[1]
Η Βίβλος εξηγεί ότι αυτό σημαίνει ότι ο Ελ Ελυόν είναι ο «Κυρίαρχος του ουρανού και της γης» (Γένεση 14:19). Ο Ελ Ελυόν δε γνωρίζει όρια. Η εξουσία Του ξεπερνάει τα όρια ανάμεσα στα έθνη, ανάμεσα σε Ουρανό και γη, ανάμεσα σε πνευματικά και φυσικά όντα, ανάμεσα σε αγγέλους και δαίμονες, ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα. Η εξουσία Του και η κυριαρχία Του καλύπτει με τον ίδιο τρόπο την απόσταση και τον χρόνο. Δεν υπάρχει τίποτα και κανείς μέσα στο άπειρο σύμπαν, που να μην υπόκειται στη κυριαρχία και τη δικαιοδοσία Του. Αυτός είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Δυνατότερος Δυνατός, ο Κυρίαρχος του Ουρανού και της γης.
Ο Ελ Ελυόν και η δήλωση του Άβραμ (Γένεση 14:1-22)
Αυτή είναι η πρώτη περικοπή, όπου συναντάμε το όνομα στη Βίβλο. Το κεφάλαιο περιγράφει τον πρώτο πόλεμο που καταγράφηκε ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία. Ένας συνασπισμός εχθρικών βασιλιάδων κήρυξαν πόλεμο στα Σόδομα και Γόμορρα και οι δυο πλευρές συγκρότησαν μάχη στην «κοιλάδα Σιδδίμ». Ο εχθρικός συνασπισμός νίκησε και «οι βασιλιάδες των Σοδόμων και Γομόρρων τράπηκαν σε φυγή και έπεσαν εκεί και εκείνοι που εναπέμειναν, έφυγαν στο βουνό» (εδ.10). Ο εχθρικός συνασπισμός τότε στράφηκε προς τις νικημένες πόλεις των Σοδόμων και Γομόρρων. Εισέβαλαν σ’ αυτές, αιχμαλώτισαν τους κατοίκους, «πήραν όλα τα υπάρχοντα των Σοδόμων και των Γομόρρων κι όλες τις προμήθειές τους και αναχώρησαν» (εδ.11). Κατά την εισβολή αυτή, τα εχθρικά στρατεύματα πήραν αιχμάλωτο τον Λωτ, τον ανεψιό του Άβραμ, που κατοικούσε στα Σόδομα (εδ.12).
Η Βίβλος μας λέει ότι ο Άβραμ είχε 318 εκπαιδευμένους δούλους (εδ.14). Η φράση αυτή υποδηλώνει ότι ήταν άνδρες πολεμιστές. Οι δούλοι προφανώς ήταν εκπαιδευμένοι για να προστατεύουν τα συμφέροντα της οικογένειας του Άβραμ από λεηλασία. Και ο Άβραμ τώρα ήταν αποφασισμένος να ξαναφέρει τον Λωτ και την οικογένειά του. Έτσι άρχισε με τους δούλους του να καταδιώκει τα συνασπισμένα στρατεύματα. Αφού προχώρησαν κάπου 140 μίλια, τελικά πρόφτασαν τους εισβολείς. Νίκησαν τον εχθρό κι οι στρατιώτες του συνασπισμού τράπηκαν σε άτακτη φυγή, αφήνοντας πίσω τους όλα τα λάφυρα. Ο Άβραμ πέτυχε να διασώσει όλους τους αιχμαλώτους και τον Λωτ και να ξαναπάρει τα υπάρχοντα των Σοδόμων και των Γομόρρων.
Ο Άβραμ κι οι άνδρες του επέστρεφαν προχωρώντας πάνω σε μια οροσειρά στη κοιλάδα ακριβώς βόρεια της Ιερού. Τι θέα θα πρέπει να παρουσίαζε το καραβάνι του Άβραμ. Το οδηγούσε ένας γενναίος άνδρας του Θεού και τον ακολουθούσαν η φρουρά του, ο Λωτ και η οικογένειά του, οι απελευθερωμένοι κάτοικοι των Σοδόμων και Γομόρρων και όλοι οι θησαυροί και οι ζωοτροφές που είχαν αρπάξει τα συνασπισμένα στρατεύματα.
Καθώς βλέπω αυτή τη σκηνή, έχω μια απορία: «Γιατί ο Θεός επέτρεψε στον Άβραμ να σώσει τα Σόδομα και τα Γόμορρα; Στο κάτω – κάτω ο Θεός ήξερε ήδη ότι αυτοί γρήγορα θα κρίνονταν. Γιατί δεν άφησε τον Άβραμ να σώσει μόνο τον Λωτ και την οικογένειά του κι οι άνομοι Σοδομίτες να παρθούν αιχμάλωτοι;» Πιστεύω ότι αυτός ήταν ο τρόπος του Θεού για να μην επιτρέψει στο Σατανά να προκαταλάβει τη θεία Του κρίση. Στη πραγματικότητα ο Σατανάς ήλπιζε ότι η αιχμαλωσία των Σοδόμων θα βοηθούσε στο να εξαπλώσουν οι άνθρωποι αυτοί τον διεφθαρμένο τρόπο ζωής τους και σ’ άλλα έθνη. Ο διάβολος θα είχε ένα στρατό «ιεραποστόλων» που θα τον έλεγχαν τα δαιμόνια και θα εξάπλωναν την ηθική διαφθορά σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Αλλά ο Θεός σταμάτησε τα σχέδια του Σατανά. Χρησιμοποίησε τον Άβραμ για να ξαναφέρει όλους τους κατοίκους των Σοδόμων και Γομόρρων και να αντιμετωπίσουν τη θεϊκή κρίση. Έτσι ο Θεός τους απομόνωνε. Τώρα μπορούσε να κατακάψει την αρρώστια από τη φαύλη κοινωνία τους και να σταματήσει τη διεφθαρμένη εξάπλωσή της.
Καθώς γύριζε νικητής απ’ τη μάχη, ο Άβραμ συνάντησε δυο βασιλιάδες:
Πρώτον, καθώς πλησίαζε την Ιερού,[2] ο βασιλιάς της πόλης βγήκε έξω για να τον προϋπαντήσει. Το όνομά του ήταν Μελχισεδέκ κι η Βίβλος τον περιγράφει σαν «βασιλιά της Σαλήμ» και «ιερέα του Ελ Ελυόν» (εδ.18). Αυτή η διπλή περιγραφή του βασιλιά κι ιερέα μάς στρέφει την προσοχή για το ρόλο του Μελχισεδέκ σαν τύπο του Χριστού.[3] Η συνάντηση του Μελχισεδέκ με τον Άβραμ ήταν μια θαυμάσια επίσκεψη. Πρώτον, ενεργώντας σαν ιερέας, ο Μελχισεδέκ έδωσε στον Άβραμ ένα γεύμα διαθήκης που αποτελείτο από ψωμί και κρασί. Τον ευλογεί λέγοντας: «Ευλογημένος ο Άβραμ από τον Ελ Ελυόν που έκτισε τον ουρανό και τη γη» (εδ.19). Ο Μελχισεδέκ αποδίδει τη νίκη του Άβραμ πάνω στα συνασπισμένα στρατεύματα του εχθρού, στον Ελ Ελυόν: «Ευλογημένος ο Θεός ο ύψιστος, που παρέδωσε τους εχθρούς σου στο χέρι σου» (εδ.20). Μετά, ενεργώντας σα βασιλιάς, ο Μελχισεδέκ δέχεται δέκατα από τον Άβραμ. Κι ο Άβραμ απ’ τη μεριά του δηλώνει υποταγή στον Ελ Ελυόν, τον Κυρίαρχο του ουρανού και της γης: «Εγώ υψώνω το χέρι μου στον ΚΥΡΙΟ, τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη» (εδ. 22). Τελικά, ο Μελχισεδέκ βγαίνει από το προσκήνιο, σχεδόν τόσο γρήγορα όσο μπήκε.
Από την περικοπή αυτή βγάζουμε 3 συμπεράσματα:
α) Ο Θεός ήταν γνωστός σ’ έναν εθνικό βασιλιά με το όνομα Ελ Ελυόν.
β) Ένας εθνικός ήταν ιερέας Του.
γ) Ο διακριτικός χαρακτήρας του Θεού σαν Ελ Ελυόν είναι αυτός του «Κυρίαρχου του Ουρανού και της γης».
Αμέσως μετά τη συνάντηση αυτή με τον Μελχισεδέκ, ο Άβραμ συναντά τον βασιλιά των Σοδόμων, που είχε διαφύγει από το πεδίο της μάχης, καθώς τα συνασπισμένα στρατεύματα άρχιζαν να νικούν. Μετά, όταν εμφανίστηκε ο Άβραμ, ο βασιλιάς κάθισε και παρακολουθούσε καθώς ο Άβραμ νικούσε τα συνασπισμένα στρατεύματα. Τώρα, όταν ο βασιλιάς τον είδε να επιστρέφει νικηφόρα, του πρόσφερε όλα τα λάφυρα της μάχης. Ο βασιλιάς είπε στον Άβραμ: «Δώσε μου τους ανθρώπους και πάρε τα υπάρχοντα για τον εαυτό σου» (εδ.21).
Για να έχουμε πλήρη εικόνα της προσφοράς του βασιλιά, χρειάζεται να εξετάσουμε τη σκηνή πιο κοντά. Έχουμε τον Άβραμ να ξαναφέρνει όλους τους απελευθερωμένους αιχμαλώτους των Σοδόμων και Γομόρρων. Ο διάβολος πρέπει να ήταν θορυβημένος μ’ αυτή την εικόνα. Το σχέδιό του για διασπορά της ανομίας των Σοδόμων είχε ακυρωθεί. Ίσως να σκεφτόταν: «Αυτός ο άνθρωπος απελευθέρωσε τους ανθρώπους. Και κάτι χειρότερο, τον είδα να συναντάει τον Μελχισεδέκ τον ιερέα του Θεού. Ο Θεός ίσως σχεδιάζει να αλλάξει τους Σοδομίτες». Στο σημείο αυτό, ο διάβολος γεμίζει τον βασιλιά των Σοδόμων με ζηλοτυπία. Μπορείς, σχεδόν, να ακούσεις τη φωνή δολοπλοκίας του Σατανά να λέει μέσα απ’ αυτόν τον αχρείο άνθρωπο: «Κράτησε όλα τα λάφυρα Άβραμ. Μπορείς να έχεις όλα τα υπάρχοντά μας. Δώσε μου μόνο πίσω τους ανθρώπους μου». Στην ουσία, ο διάβολος έλεγε: «Άβραμ, σε παρακαλώ, πάρε ό,τι θέλεις. Μόνον μη παίρνεις αυτές τις ψυχές μακριά από μένα».
Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτά που ο βασιλιάς των Σοδόμων του πρόσφερε, ήταν πολύ περισσότερα από απλώς ένα αμάξι γεμάτο με πράγματα από ένα πολυκατάστημα. Ήταν τα λάφυρα δυο πλούσιων πόλεων - κρατών. Σίγουρα περιλάμβαναν: χιλιάδες βοοειδή, καμήλες, πρόβατα, όνους, ρούχα, όπλα, έπιπλα, θησαυρούς από χρυσάφι, ασήμι, διαμάντια, κοσμήματα και πολύτιμους λίθους. Αλλά ο Άβραμ αρνήθηκε αμέσως τη προσφορά του χωρίς δισταγμό. Είπε στον βασιλιά: «Εγώ ύψωσα το χέρι μου στον Κύριο, τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη, ότι δεν θα πάρω απ’ όλα τα δικά σου από κλωστή μέχρι λουρί παπουτσιού, για να μη πεις: Εγώ πλούτισα τον Άβραμ» (εδ.22-23). Στην ουσία ο Άβραμ έλεγε: «Μπορείς να κρατήσεις τους ανθρώπους κι όλα τα πλούτη. Εγώ παίρνω μαζί μου μόνο τον Λωτ και την οικογένειά του».
Η καινούργια αποκάλυψη δίνει δύναμη στον Άβραμ
Ο Άβραμ αντιμετώπισε έναν τόσο δυνατό πειρασμό. Μπροστά του ήταν μια προσφορά από πλούτη, υλικά αγαθά και φήμη. Και συνειδητοποίησε ότι δε θα εξέθετε την υπόληψή του, αν τα δεχόταν όλ’ αυτά. Αλλά δεν χρειάστηκε να σκεφτεί δεύτερη φορά για την απόφασή του. Η απάντησή του στην προσφορά του βασιλιά ήταν ένα γρήγορο και σαφές όχι. Γιατί; Αυτό που ενδιέφερε πιο πολύ τον Άβραμ ήταν να διατηρήσει την υπόληψη του Θεού, όχι τη δική του. Στη πραγματικότητα έλεγε: «Σου τα επιστρέφω όλ’ αυτά, τους ανθρώπους, τα πλούτη, τα πάντα. Ο Κύριός μου τα κατέχει όλ’ αυτά, έτσι κι αλλιώς. Αν αποφασίσει να με κάνει πλούσιο, θα γίνει. Αλλά δεν θέλω να καυχιέσαι ότι με έκανες πλούσιο». Από που πήρε ο Άβραμ μια τέτοια απόσταση από τον κόσμο, μια τέτοια ανεξαρτησία, για να μπορεί να απορρίπτει αμέσως την προσφορά του διαβόλου για ευλογία; Πώς είχε αυτήν την τρομερή εξουσία για να μπορεί να λέει «όχι» σ’ έναν τόσο ισχυρό πειρασμό;
Είναι ξεκάθαρο από τη Γραφή, ότι ο Άβραμ απέκτησε τη δύναμη αυτή από μια καινούργια αποκάλυψη τού ποιος είναι ο Θεός. Βλέπετε, ο Μελχισεδέκ του άνοιξε τα μάτια σε μια θαυμάσια όραση σχετικά με τον χαρακτήρα του Θεού: «Και τον ευλόγησε κι είπε: Ευλογημένος ο Άβραμ απ’ τον Ελ Ελυόν, που έκτισε τον ουρανό και τη γη. Κι ευλογημένος ο Ελ Ελυόν, που παρέδωσε τους εχθρούς σου στο χέρι σου» (εδ.19-20). Μέσα σ’ αυτό το εδάφιο είναι ένα όνομα για τον Θεό: «Ελ Ελυόν», που στην κυριολεξία σημαίνει «ο Θεός ο Ύψιστος, ο δημιουργός και κάτοχος του ουρανού και της γης». Ο Μελχισεδέκ διακήρυττε στον Άβραμ: «Ο Κύριός σου δεν είναι απλά ένας Θεός πάνω απ’ όλους τους άλλους θεούς. Είναι ο δημιουργός όλου του σύμπαντος. Οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σ’ αυτό, Του ανήκει, όλα τα πλούτη, τα κοπάδια, τα υπάρχοντα. Αυτός ελέγχει όλα όσα βλέπεις γύρω σου».
Αυτό το καινούργιο όνομα, Ελ Ελυόν, έδωσε στον Άβραμ μια νέα αποκάλυψη σχετικά με τον Θεό. Γνώριζε τον Θεό, αλλά όχι σαν Ελ Ελυόν, τον δημιουργό και κάτοχο των πάντων. Τώρα ήταν πεπεισμένος ότι ο Θεός είχε τα πάντα κάτω απ’ τον έλεγχό Του. Γι’ αυτό κι έκανε αμέσως έναν όρκο: «Από τώρα και στο έξής θα εμπιστεύομαι μόνο τον Ελ Ελυόν, για να μου ικανοποιεί όλες μου τις ανάγκες. Αν ο Ελ Ελυόν δημιούργησε και κατέχει τα πάντα, τότε δε θέλω να δεχτώ ούτε ένα λουρί παπουτσιού απ’ αυτήν την κοινωνία των Σοδομιτών. Δε θέλω να εξαρτιέμαι από κανέναν άνθρωπο. Αντίθετα, θα βάλω τη ζωή μου, την οικογένειά μου και το μέλλον μου ολοκληρωτικά στη φροντίδα του Ελ Ελυόν».
Ο Άβραμ χαιρόταν γι’ αυτή τη θαυμαστή ανακάλυψη, καθώς άφηνε τη συνάντησή του με τον Μελχισεδέκ. Και τώρα, καθώς αντιμετώπιζε τον βασιλιά των Σοδόμων, είχε τη δύναμη και την πίστη να αντιμετωπίσει κάθε πειρασμό. Γι’ αυτό ο Άβραμ είδε τα αγαθά των Σοδόμων σαν κάτι το μηδαμινό. Χλεύασε την προσφορά του βασιλιά λέγοντας: «Μου προσφέρεις μπιχλιμπίδια, Σόδομα, όταν ο Θεός μου κατέχει το σύμπαν. Κατέχει τα λάφυρα όλης της γης. Ο Ελ Ελυόν μόνο είναι η προμήθειά μου, όλα όσα θα χρειαστώ ποτέ. Έτσι πάρε τα υπάρχοντά σου και φύγε. Ο Ελ Ελυόν μου έχει κάνει μια προσφορά που δεν μπορώ να αρνηθώ».
Η πίστη του Άβραμ πρέπει να είχε τελείως ανανεωθεί στο σημείο αυτό. Τον φαντάζομαι να σκέφτεται: «Κύριε, αν κατέχεις όλα όσα υπάρχουν στον ουρανό και τη γη, τότε κατέχεις και μένα. Θέλω να πάρεις τον έλεγχο της ζωής μου, να κυβερνάς πάνω σε ό,τι είμαι και σε ό,τι κάνω». Φυσικά ο Άβραμ έγινε ουσιαστικά Θεό-κατεχόμενος. Και στο σημείο αυτό η πίστη του άρχισε να πετάει και να αυξάνεται με κάθε σκέψη τής θαυμαστής αποκάλυψης που ο Θεός τού είχε δώσει.
Ο Ελ Ελυόν και ο ύμνος του Μωυσή
Ο Μωυσής ήταν ηλικιωμένος κι έφτανε στο τέλος της ζωής του. Ο μεγάλος νομοθέτης σύντομα θα έφευγε. Πριν αναχωρήσει, ο Θεός τον διέταξε να γράψει έναν ύμνο. Έπρεπε να είναι μια υπενθύμιση στον Ισραήλ για το πώς έμοιαζε ο Θεός. Έπρεπε να μιλάει για τη σωτηρία Του, την κυριαρχία Του, και την πιστότητά Του. Έπρεπε να είναι μια μαρτυρία στον Ισραήλ, ότι για τα κακά, που θα του τύχαιναν μέσα στους αιώνες δεν ήταν υπαίτιος ο Θεός – ότι το μακρύ και μοναχικό μονοπάτι των καημών και των θλίψεων τους θα ήταν το αποτέλεσμα της δικής τους απιστίας κι αμαρτίας.
Ο Θεός είπε: «Τώρα, λοιπόν, γράψτε για τον εαυτό σας αυτό το τραγούδι, και διδάξτε το στους γιους Ισραήλ. Βάλτε το στο στόμα τους, για να γίνει το τραγούδι αυτό σε μένα μαρτυρία ενάντια στους γιους Ισραήλ» (Δευτ.31: 19). Ο Μωυσής παίρνει την πένα για συνθέσει τον ύμνο και γράφει: «Όταν ο Ελυόν διαμοίραζε τα έθνη, όταν διέσπειρε τους γιους του Αδάμ. Έστησε τα όρια των λαών κατά τον αριθμό των γιων Ισραήλ. Επειδή, η μερίδα του ΚΥΡΙΟΥ είναι ο λαός Του, ο Ιακώβ είναι το μέρος της κληρονομιάς Του» (32:8-9). Με κυρίαρχη εξουσία, ο «Ελυόν», ο Κυρίαρχος ουρανού και γης, χώρισε αυτόν τον πλανήτη. Έθεσε τα όρια των εθνών σε σχέση με τη μικρή χώρα του Ισραήλ. Γιατί ο Ισραήλ είναι η κληρονομιά του Θεού, και θα είναι το κέντρο της γης (Ιεζεκιήλ 38:12). Η Ιερουσαλήμ θα γίνει η κατοικία του Θεού πάνω στον πλανήτη αυτόν και κάποτε η σημαία Του θα κυματίζει στη Σιών. Έχει σημασία, ότι έβαλε τον Ισραήλ στην ανατολική ακτή της Μεσογείου, ότι τον έκανε γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων, Αφρικής, Ασίας, Ευρώπης, ότι τον έβαλε μεταξύ τεσσάρων θαλασσών, τη Μεσόγειο, τη θάλασσα της Γαλιλαίας, την Ερυθρά και τη Νεκρά Θάλασσα (με τρομερό χημικό πλούτο και αρκετό λίπασμα) για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες του για εκατοντάδες έτη. Κοντά στις αραβικές χώρες, έβαλε μεγάλα αποθέματα πετρελαίου. Όλ’ αυτά κι άλλα πολλά τα έβαλε ο Ελ Ελυόν, ο Κυρίαρχος ουρανού και γης, στη σωστή αναλογία και σε στρατηγικές θέσεις.
Ο Ελ Ελυόν και η Σατανική ανταρσία (Ησαΐας 14:12-14)
Υπήρξε μια περίπτωση πριν την άφιξη του ανθρώπου, όπου ο Εωσφόρος, γιος της αυγής, το κεχρισμένο χερούβ, στη πραγματικότητα το ύψιστο από όλα τα πλάσματα, επαναστάτησε κατά του Δημιουργού του. Στο πνευματικό αυτό ον αναφέρεται ο Ησαΐας. 5 φορές ο Σατανάς σηκώθηκε με υπερηφάνεια λέγοντας «θα»: «θα ανέβω», «θα υψώσω», «θα καθίσω», «θα ανέβω», «θα είμαι όμοιος με τον Ελυόν». Αλλά μόνον ένας Ελυόν μπορεί να υπάρξει, ένας Κυρίαρχος ουρανού και γης. Έτσι απ’ τον πραγματικό Ελυόν ήρθε το ακαταμάχητο κι αναπόφευκτο διάταγμα: «Όμως, θα κατέβεις στον Άδη, στα βάθη του λάκκου» (Ησαΐας 14:15). Ο Σατανάς δε μπορούσε να υπερισχύσει με επιτυχία κατά του Ελυόν. Πόσο τελεσίδικη και θριαμβευτική είναι η διακήρυξη: «μεγαλύτερος είναι Αυτός (Ιησούς) που είναι μέσα σας, απ’ αυτόν (Σατανά) που είναι στον κόσμο» (Α' Ιωάννου 4:4).
Ο Ελ Ελυόν και η δαιμονική δραστηριότητα
Αφού ο Ελ Ελυόν είναι ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης, μπορεί να θεωρήσουμε δίκαια ότι η σφαίρα ελέγχου Του εκτείνεται πέρα απ’ τη φυσική σφαίρα στην αθέατη πνευματική σφαίρα.
Μια μέρα ο Ιησούς διέσχισε τη θάλασσα της Γαλιλαίας και μπήκε στη χώρα των Γαδαρηνών. Αμέσως συνάντησε έναν δαιμονισμένο. Είχε ο Θεός του Αβραάμ εξουσία κι έξω απ’ τη χώρα του Ισραήλ; Εκτεινόταν αυτή η εξουσία και στον κόσμο των δαιμονίων; Ο Ιησούς διέταξε το δαιμόνιο (που λεγόταν Λεγεών κι έδειχνε ότι στον άνθρωπο κατοικούσαν πολλά δαιμόνια) να βγει από αυτόν (Μάρκος 5:8). Το δαιμόνιο φωνάζοντας με δυνατή φωνή, είπε: «Τι υπάρχει ανάμεσα σε Σένα και σε μένα, Ιησού, Υιέ του Ύψιστου Θεού (Ελ Ελυόν); Σε ορκίζω στον Θεό, μη με βασανίσεις» (Μάρκος 5:7). Ο Ιησούς τα διέταξε ν’ αφήσουν τον άνθρωπο και να πάνε σε μια κοντινή αγέλη χοίρων. Αυτό έκαναν και τα γουρούνια πήδηξαν από ένα γκρεμό μέσα στη θάλασσα και πνίγηκαν (Μάρκος 5:13).
Μερικά χρόνια αργότερα, ο απόστολος Παύλος άρχιζε το β' ιεραποστολικό του ταξίδι. Έχοντας ταξιδέψει μέσα από τη Φρυγία και τη Γαλατία, του απαγορεύτηκε να κηρύξει το Λόγο στην Ασία (Πράξεις 16:6). Ο Παύλος τη νύχτα είδε ένα όραμα: Ένας άντρας Μακεδόνας στεκόταν όρθιος και τον παρακαλούσε λέγοντας: «Έλα στη Μακεδονία και βοήθησέ μας» (Πράξεις 16:9). Ο Παύλος, λοιπόν, έφερε το Ευαγγέλιο στην Ευρώπη, όπως τον διέταξε ο Θεός, αντί στην Ασία, όπου σχεδίαζε να πάει. Εδώ ήταν ένα κρίσιμο κι αποφασιστικό σημείο στην ανθρώπινη ιστορία. Λίγα γεγονότα επηρέασαν τη μοίρα περισσότερων ανθρώπων σε μεγαλύτερο βαθμό, απ’ αυτό το πέρασμα στην Ευρώπη με το Ευαγγέλιο. Αμέσως, ο Παύλος ήρθε αντιμέτωπος με μια γυναίκα που είχε πνεύμα μαντείας (Πράξεις 16:16). Υπήρχε δαιμονική αντίδραση στην εξάπλωση του Ευαγγελίου. Η δαιμονισμένη γυναίκα ακολουθούσε τον Παύλο παρενοχλώντας τον και διακόπτοντας τη διακονία του φώναζε, λέγοντας: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι δούλοι του Ύψιστου Θεού (Ελ Ελυόν), που κηρύττουν σ’ εμάς δρόμο σωτηρίας» (Πράξεις 16:17-18). Αλλά όταν η γυναίκα απελευθερώθηκε από τη δαιμονική κατάληψη, τα αφεντικά της έχασαν το εισόδημα τους από τη μαντεία της. Και θυμωμένοι, μάλλον, παρά ευγνώμονες, έβαλαν τον Παύλο και τον Σίλα φυλακή. Εκεί οι δούλοι του Ελ Ελυόν, Κυρίαρχου ουρανού και γης, οδήγησαν τον δεσμοφύλακα και την οικογένειά του να πιστέψουν στο Χριστό (Πράξεις 16:31-34). Η Ευρώπη ήταν μια καινούργια ήπειρος με δαιμονική αντίθεση, αλλά δεν μπορούσε να αντισταθεί αποτελεσματικά στους δούλους του Ελ Ελυόν, του Κυρίαρχου του ουρανού και γης.
Ο Ελ Ελυόν κι ο Παύλος στην Αθήνα (Πράξεις 17:16-34)
Στα ιεραποστολικά ταξίδια του Παύλου, ήταν συνήθειά του να μπαίνει στη συναγωγή σε κάθε πόλη που επισκεπτόταν. Εκεί συναντούσε Ιουδαίους κι Εθνικούς προσήλυτους στον Ιουδαϊσμό, που μελετούσαν την Π. Διαθήκη (Τανάχ) κι υπήρχε έτσι ένα σημείο επαφής. Ο Παύλος μπορούσε να εκθέσει το επιχείρημά του ότι ο Ιησούς ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας, για τον Οποίον είχαν αναφέρει ο Μωυσής κι οι προφήτες του Ισραήλ. Το μήνυμά του, για σωτηρία μέσω της χάριτος χωρίς το Νόμο, ήταν ευπρόσδεκτα καλά νέα, που τα δέχονταν πολλοί στα ιεραποστολικά του ταξίδια.
Στη διάρκεια του 2ου ιεραποστολικού του ταξιδιού, μερικοί φιλόσοφοι τον έφεραν στον Άρειο Πάγο λέγοντας: «Μπορούμε να μάθουμε, ποια είναι αυτή η νέα διδασκαλία που κηρύττεται από σένα;» (εδ.19). Τότε ο Παύλος είπε: «Άνδρες Αθηναίοι, σας βλέπω από κάθε πλευρά στο έπακρον θεολάτρες. Επειδή, ενώ περνούσα και πρόσεχα τα σεβάσματά σας, βρήκα κι έναν βωμό, στον οποίον υπάρχει η επιγραφή: ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ» (εδ.22). Οι Αθηναίοι ήταν πολύ θρησκευόμενοι. Έφτιαχναν βωμούς στα πλήθη των θεών τους. Αλλά για την περίπτωση, που ίσως υπήρχε κάποιος που δεν τον γνώριζαν, εξασφαλίστηκαν με το να κτίσουν έναν βωμό «ΣΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ». Εδώ ήταν ένα λογικό σημείο επαφής για τον Παύλο. Σχετικά με τον «ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ», ο Παύλος λέει: «Εκείνον λοιπόν που αγνοώντας λατρεύετε, αυτόν εγώ σας κηρύττω» (εδ.23). Και συνέχισε: «Ο Θεός, που έκανε τον κόσμο κι όλα όσα υπάρχουν μέσα σ’ αυτόν, Αυτός που είναι Κύριος του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς» (εδ.24). Ταυτίζει ο Παύλος αυτόν το Θεό, σαν τον Κύριο ουρανού και γης (Ελ Ελυόν) που δεν κατοικεί στους χειροποίητους ναούς και σαν Αυτόν που «έκανε από ένα αίμα κάθε έθνος ανθρώπων, για να κατοικούν επάνω στο πρόσωπο της γης και διόρισε τους προδιαταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας τους» (εδ.26). Είναι μέσα στον Ελ Ελυόν, που οι άνθρωποι ζουν και κινούνται κι υπάρχουν (εδ.28). Στο μήνυμα του Παύλου για σωτηρία, μερικοί είπαν: «θα σε ακούσουμε ξανά» και μερικοί «προσκολλήθηκαν σ’ αυτόν και πίστεψαν» (εδ.34). Ο Ελ Ελυόν, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης, μπορούσε να διασχίσει τα σύνορα και να διεισδύει στους ειδωλολατρικούς πολιτισμούς.
Ο Ελ Ελυόν και οι καιροί των εθνών
Ίσως η πιο συχνή χρήση του ονόματος Ελ Ελυόν βρίσκεται στο βιβλίο του Δανιήλ, όπου εμφανίζεται συχνά. Χρησιμοποιείται για να δείξει στους βασιλιάδες της Βαβυλώνας ότι, παρά τη νίκη τους επί του Ιούδα, ο Θεός τού Ιουδαϊκού λαού ήταν ακόμα ο Ύψιστος Θεός (4:32).[4]
Ο Ναβουχοδονόσορ, βασιλιάς της Βαβυλώνας, ονειρεύεται μια μεγάλη εικόνα ανθρώπου: το κεφάλι του ήταν χρυσό, το στήθος και οι βραχίονες ασημένιοι, η κοιλιά και οι μηροί χάλκινοι, οι κνήμες σιδερένιες, τα πόδια μίγμα από σίδερο και πηλό (2:31-33). Η αξία των μετάλλων ελαττώνεται, καθώς κατεβαίνουμε το είδωλο, αλλά υπάρχει αύξηση στη δύναμη. Το ασήμι είναι πιο δυνατό απ’ το χρυσάφι, ο χαλκός πιο δυνατός απ’ το ασήμι κι ο σίδηρος από τον χαλκό. Αυτή η εικόνα απεικονίζει τον «καιρό των εθνών», όπου 4 μεγάλες αυτοκρατορίες θα συγκρούονταν με τον Ισραήλ (Βαβυλώνα, Μηδο-Περσία, Ελλάδα, Ρώμη). Αυτή η χρονική περίοδος άρχισε με τη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία του Ιούδα (606 π.Χ.) και θα τελειώσει με την επιστροφή του Χριστού στην Ιερουσαλήμ στα τέλη των αιώνων. Στη διάρκειά της «η Ιερουσαλήμ θα είναι πατούμενη από τα έθνη, μέχρις ότου εκπληρωθούν οι καιροί των εθνών» (Λουκάς 21:24). Στην περίοδο αυτή, κανένας απόγονος του Αβραάμ (Γένεση 12:7), απ’ τη φυλή του Ιούδα (Γένεση 49:10) κι από την οικογένεια του Δαβίδ (Β' Σαμουήλ 7:12-13), δεν θα κυβερνήσει τον Ισραήλ.
Στην εικόνα του Δανιήλ, ο Ναβουχοδονόσορ φανερώνεται σαν «το χρυσό κεφάλι»: «Εσύ, βασιλιά, είσαι βασιλιάς βασιλιάδων. Επειδή, ο Θεός του ουρανού έδωσε σε σένα βασιλεία, δύναμη, και ισχύ, και δόξα. Και κάθε τόπο, όπου κατοικούν οι γιοι των ανθρώπων, τα θηρία του χωραφιού και τα πουλιά του ουρανού, τα έδωσε στο χέρι σου, και σε έκανε κύριο επάνω σ’ όλα αυτά. Εσύ είσαι εκείνο το χρυσό κεφάλι» (2:37-38). Ήταν ένας απόλυτος μονάρχης, που ενισχύθηκε απ’ το Θεό, αλλά υπερέβη την εξουσία που είχε. Φούσκωσε από εγωισμό: «Δεν είναι αυτή η Βαβυλώνα, που εγώ έχτισα για καθέδρα του βασιλείου με ισχύ της δύναμής μου, και για τιμή της δόξας μου;» (4:30). Ο Δανιήλ τον προειδοποίησε ότι θα παραφρονούσε για επτά έτη: «Θα εκδιωχθείς από τους ανθρώπους, και η κατοικία σου θα είναι μαζί με τα θηρία του αγρού και θα τρως χορτάρι όπως τα βόδια, και θα βρέχεσαι από τη δρόσο του ουρανού. Και θα περάσουν επάνω σου 7 καιροί, μέχρις ότου γνωρίσεις ότι ο Ύψιστος (Ιλαγιά) είναι ο Κύριος (Σαλίτ) της βασιλείας των ανθρώπων και σε όποιον θέλει, τη δίνει» (4:25). Ο βασιλιάς, παρά τη συμβουλή του Δανιήλ για μετάνοια (4:27) δεν υπάκουσε. Τελικά παραφρόνησε ζώντας σαν ζώο για επτά έτη (4:33). Αυτός ο ειδωλολάτρης βασιλιάς, κατάλαβε τελικά αυτό που ακόμα δεν έχει καταλάβει ο σύγχρονος άνθρωπος του 21ου αιώνα, ότι ο Θεός της Βίβλου, ο Θεός και Πατέρας του Ιησού Χριστού είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του Ουρανού και της γης. Κανείς δεν μπορεί να Του αντισταθεί.
Όποτε το Ελυόν χρησιμοποιείται για τον Θεό, πρόκειται για την υπέρτατη εξουσία: Ο Άβραμ νίκησε τους βασιλιάδες μέσω του Ελ Ελυόν, Κυρίαρχου ουρανού και γης (Γένεση 14:19). Ο Μωυσής λέει ότι ο Ελυόν έθεσε στα έθνη τα όριά τους σε σχέση με τον Ισραήλ, γιατί ο Ιακώβ είναι το μέρος της κληρονομιάς Του (Δευτερονόμιο 32:8-9). Ο Ιησούς στη χώρα των Γαδαρηνών και ο Παύλος στην Ευρώπη, βρήκαν δαιμονική αντίσταση, που υποχώρησε προ του Ελ Ελυόν, του Ύψιστου Θεού (Γένεση 14:18,20,22). Ο Παύλος στην Αθήνα είπε ότι ο Ελυόν ήταν που «έκανε από ένα αίμα κάθε έθνος ανθρώπων, για να κατοικούν επάνω στο πρόσωπο της γης» (Πράξεις 17:26). Ο Σατανάς προσπάθησε να σφετεριστεί την παγκόσμια εξουσία του Ελ Ελυόν από τον θρόνο του ουρανού, και καταδικάστηκε να ριχτεί στην άβυσσο (Ησαΐας 14:15). Ο Ναβουχοδονόσορ παραφρόνησε μέχρι να αναγνωρίσει ότι ο Ελ Ελυόν «σύμφωνα με τη θέλησή Του πράττει στο στράτευμα του ουρανού, και στους κατοίκους της γης» (Δανιήλ 4:35). Ο Ελ Ελυόν εξασκεί την εξουσία Του στον ουρανό (Δανιήλ 4:37, Ησαΐας 14:13-14) και τη γη (Δευτερονόμιο 32:8, Δανιήλ 5:18).[5]
Αυτός είναι ο Ελ Ελυόν, ο Ύψιστος Θεός, ο Κυρίαρχος του ουρανού και της γης. Αν Αυτός είναι ο Θεός σας μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό, τότε ακουμπάτε στο μόνο αμετακίνητο σημείο, μέσα σ’ έναν κόσμο που αλλάζει.
Είναι για σένα ο Ελ Ελυόν και δικός σου Θεός;
Κάθε αφιερωμένος Χριστιανός έχει ανακαλύψει τον Κύριο σαν τον Σωτήρα του απ’ την αμαρτία. Όμως, Τον έχουμε ανακαλύψει και σαν Ελ Ελυόν, τον Θεό τον Ύψιστο, το δημιουργό και κάτοχο των πάντων; Έχουμε αρχίσει να Τον βλέπουμε με καινούργια μάτια, όπως έκανε ο Άβραμ; Είμαστε πεπεισμένοι ότι κρατάει όλη τη ζωή μας και την ευημερία μας στα χέρια Του;
Η προς Εβραίους επιστολή μάς λέει, ότι ο Κύριός μας ποτέ δεν αλλάζει, ότι είναι ο Ίδιος χθες, σήμερα και στους αιώνες (13:8). Είσαι πεπεισμένος ότι ο Θεός έχει τον απόλυτο έλεγχο στη ζωή σου; Μπορείς να αντιμετωπίσεις τις καταιγίδες, τις δοκιμασίες και τις θλίψεις στη ζωή σου με ηρεμία, ομολογώντας ότι: «Ο Θεός μου, ο Ελ Ελυόν, έχει τα πάντα υπό τον έλεγχό Του»; Μπορεί να πιστέψεις ότι, αν ο Θεός δημιούργησε μέσα σου μια νέα καρδιά, έχει και τη δύναμη να δημιουργήσει μέσα σου μια πείνα και δίψα για να Τον γνωρίσεις πιο βαθιά; Αυτού του είδους τη δύναμη την κατέχεις μόνον όταν βασίζεσαι στην αποκάλυψη ότι ο Θεός σου είναι ο Ελ Ελυόν. Με σύγχρονους όρους, η αποκάλυψη αυτή σημαίνει: «Ο Θεός είναι το αφεντικό στα πάντα. Επομένως, δεν συμβαίνουν τυχαία πράγματα στη ζωή μου. Δεν υπάρχουν πράγματα, όπως μοίρα, καλή ή κακή τύχη. Κάθε μου βήμα ορίζεται από τον Κύριο. Συνεπώς τα πάντα στη ζωή μου (στην πραγματικότητα τα πάντα στο σύμπαν) είναι κάτω από τον έλεγχό Του. Ο Λόγος Του μου λέει ότι ο Σατανάς δεν μπορεί να με πειράξει παραπάνω από τη δύναμή μου. Το αφεντικό μου είναι πάντα πιστό για να μου δείξει τον τρόπο, πώς να διαφύγω».
[1] Το Ελ Ελυόν το βρίσκουμε στους Αριθμούς 24:16 κ.α. Στον Ψαλμό 7:17 υπάρχει μαζί με το Γιαχβέ και στον Ψαλμό 18:13 σε παραλληλισμό.
[2] Ιερού ήταν ουσιαστικά ένα πρώιμο όνομα της Ιερουσαλήμ, της πόλης του Θεού. Η λέξη «Σαλήμ» προστέθηκε αργότερα, και σημαίνει «ειρηνικός», για να σχηματίσει το όνομα Ιερουσαλήμ.
[3] Αυτός ο άνθρωπος προφανώς προεικονίζει το πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού. Αναφέρεται δυο φορές ακόμα στη Βίβλο. Η πρώτη αναφορά γίνεται 1000 χρόνια αργότερα (Ψαλμός 110:4). Και μετά από 1000 ακόμα χρόνια, στην επιστολή προς Εβραίους (7:17). Αυτή τη φορά η αναφορά είναι για τον Ιησού.
[4] Στον Δανιήλ (3:26, 4:17,24-25,34, 5:18,21, 7:25) βρίσκουμε τον αραμαϊκό τύπο του Ελυόν: Ιλλαγιά (עלּיא). Στο Δανιήλ 7:22,25 υπάρχει ο αραμαϊκός πληθυντικός του Ελυόν: Ελυονίν (עליוֹנין).
[5] Δες: Ψαλμός 9:2-5, 21:7, 47:2-4, 56:2-3, 82:6,8, 83:6-7, 16-18, 91:9-12, Β' Σαμουήλ 22:14-15. Είναι σπουδαίο να δούμε από τη Γραφή, ότι η σχέση των πιστών με το Μεσσία στη μελλοντική Βασιλεία Του είναι: «οι άγιοι του Υψίστου» (Δανιήλ 7:18, 22-27).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου